Kapituła głogowska zajmowała w diecezji wrocławskiej pierwsze miejsce zaraz po kapitule katedralnej. Była bogato uposażona w liczne nadania ziemskie w okolicach Głogowa. Wg tradycji została założona w XII w. w czasach Bolesława Krzywoustego. Kolegiata od momentu powstania była wielokrotnie przebudowywana. Badania archeologiczne odsłoniły we wnętrzu dzisiejszej świątyni pozostałości kamiennych murów dwóch niedużych kościołów romańskich poprzedzających budowę XIII-wiecznej tzw. kolegiaty konradowskiej. Jedna z tych świątyń była prawdopodobnie świadkiem najazdu Henryka V w 1109r. Wg relacji Galla Anonima w czasie ataku Niemców na gród mieszkańcy uczestniczyli w Mszy Św.
Około połowy XIII w. kolegiata uzyskała postać późnoromańskiej trzynawowej bazyliki. Budowla stanęła na wałach dawnego grodu. Z tej świątyni zachowały się do dziś boczne ściany prezbiterium z otworami okiennymi i półkolumny arkady tęczowej. W latach 1406-1466 kościół gruntownie przebudowano w stylu gotyckim nadając mu halowy charakter. W XV w. dobudowano też rzędy kaplic od południa i północy. W zasadniczej części jej kształt z tego okresu przetrwał do naszych czasów. W końcu XVI w. wzmocniono ściany zakrystii i małego chóru 7 przyporami. Widoczną dzisiaj wieżę wzniesiono w latach 1838-1842, po zawaleniu się w 1831r. poprzedniej. W 1945r. niemal całe bogate wyposażenie wnętrza uległo zniszczeniu lub zaginęło. W skarbcu kolegiaty znajdowały się piękne sprzęty liturgiczne, dzieła znanych złotników. W nawach świątyni wisiały m.in. płótna Willmana i obraz "Madonna z Dzieciątkiem" Łukasza Cranacha St. W bibliotece kolegiackiej przechowywano do czasów sekularyzacji zakonów w 1810r. wiele średniowiecznych rękopisów. Część z nich zachowała się do naszych czasów, najstarsze z nich pochodzą z XII w.
W kolegiacie został pochowany w 1274r. jej fundator założyciel księstwa głogowskiego Konrad l - jego nagrobek nie zachował się do naszych czasów. Zachował się natomiast piękny wczesnogotycki posąg (z około 1290r.) przedstawiający jego żonę - Salomeę, odkryty po wojnie w wypalonych murach kościoła. Obecnie prezentowany jest w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Z dawnego wystroju kolegiaty warto jeszcze wymienić nagrobek pochowanej tutaj Mechtyldy, żony Henryka III głogowskiego. Umieszczony był niegdyś na tumbie we wnętrzu świątyni. Datowany jest na około 1390r. (obecnie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu).
Kolegiatę zbudowano na terenie dawnego grodu piastowskiego wzniesionego w X w. po likwidacji plemiennego. To tutaj rozegrała się, znana z podręczników historii, obrona Głogowa w 1109r. Jego potężne drewniane - ziemne wały miały około 8m. wysokości, a szerokość u podstawy sięgała 12m. Po zbudowaniu zamku i ufortyfikowaniu nowo lokowanego miasta znaczenie grodu zaczęło maleć, wspominany jest jeszcze w źródłach w 1333r.
