Pozostałe trzy kina, które pamiętam jeszcze z tamtych czasów, były już reprezentacyjnymi obiektami tego typu we Wrocławiu i znacznie bardziej oddalone od mojego domu. Zabierała mnie czasem do nich mama w nagrodę jak byłem grzeczny co mnie się rzadko przytrafiało. Było to najczęściej w niedzielę rano, gdy wyświetlano filmy młodzieżowe. Pamiętam jakie były eleganckie te kina z obowiązkowymi szatniami, pięknymi oświetleniami, specjalną klimatyzacją i miękkimi, wygodnymi fotelami, ale bilet za to był dwukrotnie droższy niż w tych małych kinach.
Pierwszym takim pięknym kinem było kino o nazwie
"CAPITOL"
, czyli obecne kino-teatr
"Śląsk"będące od 1995 r. siedzibą Operetki Wrocławskiej, które zostało wybudowane w 1929 roku przez berlińskiego architekta Friedricha Lippa na 1200 miejsc. Było to jedno z najelegantszych kin w Niemczech. Drugim eleganckim kinem, do którego też z mamą chodziłem, było kino
"UFA", co oznaczało skrót słynnej wytwórni filmowej, która mieściła się w Babelsbergu pod Berlinem. Piękny ten obiekt rozrywkowy z dwupiętrowym balkonem na 1100 miejsc, podzielił los tak jak większość ciekawych budowli wrocławskich w 1945 roku i spłonął doszczętnie pod sam koniec wojny. Obiekt ten mieścił się przy pl. Powstańców Śląskich i patrząc ze skrzyżowania ul. Piłsudskiego i Świdnickiej w kierunku Krzyków, widoczny był zaraz za mostem kolejowym po lewej stronie. Kino to znane było wcześniej pod nazwą Deli
"DELI"
zaprojektowane przez znanego architekta miejskiego Hanza Poelziga i wybudowane w 1926przy ul. Nasypowej. Było to najnowocześniejsze kino w stylu modernistycznym na 750 miejsc z imponującym oświetleniem sufitowym przypominające gwieździste niebo. Trzecim pięknym kinem na 700 miejsc było kino o nazwie
"KRISTAL PALAST", co oznaczało pałac kryształowy w związku z pięknymi żyrandolami kryształowymi i różnymi szlifowanymi lustrami na ścianach. Kino to wybudowane w 1922 roku miało wejście od ul. Świdnickiej i nosiło po wojnie nazwę
"Warszawa". Teraz możemy sobie już powiedzieć, że były to kina, które były zupełnie inne od tych powojennych pod każdym względem. Obiekty te będące niemymi świadkami dawnych czasów Wrocławia odeszły definitywnie razem z odchodzącym światem w związku z radykalnymi zmianami politycznymi w 1945 roku.
Po wojnie mieszkałem już na Sępolnie, ponieważ dom przy ul. Wierzbowej 25 się spalił i pierwszym stałym kinem moim, do którego chodziłem w 1947 roku było kino
"PROMIEŃ" przy rogu ul. Promień i Olszewskiego, gdzie mieści się teraz Prywatna Klinika Okulistyczna. Kino to było obiektem drewnianym na około 80 miejsc przypominające kształtem trzy połączone altanki ogrodowe i zostało po Wystawie Ziem Odzyskanych zlikwidowane. Następnym wielkim kinem otwartym w 1949 roku był wielki pawilon o nazwie
"POKÓJ" gdzie obecnie mieści się Wrocławska Wytwórnia Filmów Fabularnych. Na bocznych ścianach tej olbrzymiej hali na 800 miejsc, gdzie teraz są dwa osobne studia filmowe, wisiały same portrety przywódców komunistycznych zamiast aktorów filmowych. W obiekcie tym, który był bez ogrzewania, wyświetlano przeważnie tylko filmy o charakterze ideologicznym, a w 1953 roku kino to zlikwidowano. Następnym kinem w pobliżu było kino
"PAWILON", które mieściło się przez parę lat na byłych terenach wystawowych zwane terenami "B" naprzeciw Hali Ludowej. Obiekt ten należy teraz do Ogrodu Zoologicznego i przystosowany jest na zimowe pomieszczenie z klatkami dla lwów. Przez szereg lat chodziłem też do pobliskiego kina o nazwie
"LETNIE". Było to kino sezonowe bez żadnego zadaszenia przy ul. Olszewskiego. Kino to nazywano powszechnie "pod komarem" i było czynne ponad 10 lat od maja do października, dając zawsze tylko jeden seans dziennie o godz. 20-tej jeśli nie padał deszcz.
Na początku lat sześćdziesiątych oczywiście XX wieku oddano do eksploatacji dwa nowe kina na Sępolnie, które powstały z przebudowy pomieszczeń w dawnym protestanckim kościele pod wezwaniem Gustawa Adolfa. Większe kino na ponad 300 miejsc nosiło nazwę
"ŚWIATOWID"
, a mniejsze z osobnym wejściem z drugiej strony na 80 miejsc nazywało się
"BAŚN". Obydwa obiekty zostały zlikwidowane w latach dziewięćdziesiątych. Najpierw mniejsze, a parę lat potem większe czyli
"ŚWIATOWID" i w 1997 roku zwrócono obiekt kościołowi ewangelickiemu.
W centrum miasta mieściły się jak zawsze największe ilości kin, z których najpopularniejszymi były po 1945 roku: kino
"ŚLĄSK" przy ul. Piłsudskiego, kino
"SCALA" przy ul. św. Mikołaja przemianowane po 1955 roku na kino
"POKÓJ"po powstaniu Wytwórni Filmów Fabularnych przy Hali Ludowej, gdzie wtedy zlikwidowano opisane już wcześniej kino o tej samej nazwie. Trzecim z najpopularniejszych kin było jeszcze kino
"WARSZAWA" opisane już wcześniej. Kino to całkowicie rozebrano w 1965 roku i w tym samym miejscu wybudowano w latach 1968 - 1973 całkowicie nowe kino pod tą samą nazwą.
Pozostałe kina o znacznie gorszym komforcie wyposażeniowym w centrum miasta jak:
"PIONIER"
przy ul. Jedności Narodowej, kino studyjne
"POLONIA" przy ul. żeromskiego, kino
"ODRA" przy ul. Kołłątaja zlikwidowane jeszcze w latach pięćdziesiątych i nietypowe kino
"KLUBOWE" przy pl. Teatralnym w dawnym gmachu T.P.P.R. były już mniej popularne i rzadziej odwiedzane przez społeczeństwo jak i przeze mnie. Natomiast do takich kin jak
"WODOMIERZ" przy ul. J. Długosza oraz
"DWORCOWE" na Dworcu Głównym, a także przy ul. Bolesława Prusa kino
"LALKA" nie lubiłem specjalnie chodzić. Wielką atrakcją natomiast na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku było kino
"GIGANT" w Hali Ludowej, gdzie były często wyświetlane nocne maratony filmowe, które odbywały się zawsze w sobotę wieczorem pomiędzy godz. 22-gą, a 5-tą rano. Seanse takie składały się zawsze z trzech pełnometrażowych filmów grozy przeważnie produkcji francuskiej, a bilet kosztował tyle jakby się oglądało dwa filmy.
Jeśli chodzi o kino
"LWÓW" przy ul. Józefa Hallera, to pamiętam jego bardzo uroczyste otwarcie w połowie lat pięćdziesiątych. Kino to do lat dziewięćdziesiątych nosiło nazwę
"PRZODOWNIK" jak i ulica w owym czasie i zostało odbudowane po wojnie z wypalonego przedwojennego kina niemieckiego , którego gmach należał przed 1933 rokiem do masonerii.
Natomiast takie kina jak:
"TĘCZA" przy ul. Kościuszki,
"ATOM" przy ul. Piłsudskiego,
"OKO" przy ul. Pretficza,
"FAMA" przy ul. Krzywoustego,
"OGNISKO" przy ul. Obrońców Helu,
"MOZAIKA" przy ul. Braniborskiej,
"STUDIO" przy ul. Popowickiej,
"PIAST" przy ul. Rękodzielniczej,
"PAłACYK" przy ul. Kościuszki,
"KLUB DZIENNIKARZA" przy ul. Świdnickiej, Dom Kultury
"PAFAWAG" na Nowym Dworze oraz kino
"ZAMEK" w Leśnicy, to kina, które bardzo rzadko odwiedzałem, bo były tam wyświetlane tylko filmy już grane. Poza tym były to kina drugiej kategorii o kiepskiej akustyce i braku klimatyzacji.
Pod koniec lat siedemdziesiątych w ogóle przestałem chodzić do kina, ograniczając się do oglądania filmów w telewizji i to raczej o charakterze dokumentalnym. Obecnie takie obiekty kinowe jak Multipleksy już mnie w ogóle nie interesują.
Na pamiątkę wszystkim wrocławskim kinomanom, którzy pamiętają jeszcze kina i filmy z tamtych lat. Ambroży Grzenia Wrocław - wrzesień 2003 roku.
W powyższym artykule brakuje opisu
kina Kubuś z Oporowa.
A.G.
|
UCHWAłĄ NR XXV/2095/04 RADA MIEJSKA WROCłAWIA w dniu 8 lipca 2004 roku, zmieniła nazwę "Teatr Muzyczny - Operetka Wrocławska" na "Teatr Muzyczny "CAPITOL" we Wrocławiu".
Argestes
|
WROCłAWSKIE KINA - STAN 1943
Autor: PP
Nazwa dawna |
Adres przed 1945 |
Adres obecnie |
Status |
Zdjęcie |
Alhambra-Theater |
Ketzerberg 27 |
Pl. Dominikański (d. Zaułek Koci) |
NIE ISTNIEJE |
|
Apollo-Lichtspiele |
Adalbertstr. 8 |
ul. kard. St. Wyszyńskiego 8 |
NIE ISTNIEJE |
|
Askania-Lichspiele |
Tauentzienstr. 92 |
ul. gen. T. Kościuszki 92 |
NIE ISTNIEJE |
|
Astoria-Palast |
Fürstenstr. 32 |
ul. Grunwaldzka 32 |
NIE ISTNIEJE |
|
Atlantik u. Metropol Kino-Theater |
Gräbschener Str. 74 |
ul. Grabiszyńska 74 |
NIE ISTNIEJE |
|
Atrium-Tonfilmbühne |
Ohlauer Stadtgraben 21 |
ul. Podwale 83 |
NIE ISTNIEJE |
 |
Beh-Lichtspiele |
Heinrichstr. 21-23 |
ul. Henryka Brodatego 17 (ok.) |
NIE ISTNIEJE |
|
Capitol |
Gartenstr. 67 |
ul. marsz. J. Piłsudskiego 67 |
Capitol |
 |
Ceh-Lichtspiele |
Hummerei 3-5 |
ul. Kazimierza Wielkiego ul. Świdnicka 10 |
NIE ISTNIEJE |
|
Europa-Theater |
Friedrich Wilhelm Str. 67 |
ul. Legnicka ul. Młodych Techników 2 |
NIE ISTNIEJE |
|
Festspielhaus |
Lehmdamm 32 |
ul. B. Prusa 32 |
Kino Lalka |
|
Filmburg |
Sandstr 1 |
ul. Piaskowa 1 |
NIE ISTNIEJE |
|
Filmtheater Betriebe Beslau-Lissa |
Lisa Burglehnstr 4 |
Leśnica ul. Wolska 4 |
NIE ISTNIEJE |
|
Germania-Lichspiele |
Lisa Neumarkter Str. 11 |
Leśnica ul. Średzka 11 |
NIE ISTNIEJE |
|
Gloria-Palast |
Schweidnitzer Str. 37 |
ul. Świdnicka 12-16 |
NIE ISTNIEJE |
|
Kammer-Lichtspiele |
Schweidnitzerstr 31 |
ul. Świdnicka 30-32 |
Teatr Kameralny |
 |
Kristall-Palast |
Klosterstr. 47 |
ul. gen. R. Traugutta 47 |
NIE ISTNIEJE |
|
Lichtburg-Theater |
Gräbschener Str. 94a |
ul. Grabiszyńska 94 |
NIE ISTNIEJE |
|
Matthias-Lichtspiele |
Matthias Str. 37 |
ul. B. Drobnera str. południowa |
NIE ISTNIEJE |
|
Metropol-Film-Theater |
Frankfurter Str. 117-119 |
ul. Legnicka str. Pn. pomiędzy Niedźwiedzią i Białowieską |
NIE ISTNIEJE |
 |
Odertor-Lichtspiele |
Weinstr. 53-55 |
ul. S. żeromskiego 53-55 |
Kino Polonia |
|
Olympia-Lichtspiele |
Taschenstr. 20 |
ul. P. Skargi 20 |
Sala MDK |
|
Ost-Licht |
Tauentzienstr. 177 |
ul. gen. T. Kościuszki 177 |
d. Kino Tęcza ob. w ruinie |
 |
Palast-Theater |
Neue Schweidnitzer Str. 16 |
ul. Świdnicka 44 |
Kino Warszawa |
|
Primus-Palast |
Hubenstr. 10 |
ul. Hubska 10 |
NIE ISTNIEJE |
|
Regina-Lichspiele |
Gartenstr. 85 |
ul. marsz. J. Piłsudskiego 85 |
NIE ISTNIEJE |
|
Rex Film Palast |
Kürassierstr. 15 |
Al. gen. J. Hallera 15 |
Kino Lwów d. Kino Przodownik |
 |
Scala |
Nikolaistr. 27 |
ul. św. Mikołaja 27 |
NIE ISTNIEJE d. Kino Pokój |
|
Schauburg |
Gartenstr. 67 |
ul. gen J. Piłsudskiego 67 |
Kino Śląsk nast. Capitol |
|
Silesia-Lichspiele |
Frankfurter Str. 124 |
ok. ul. Legnicka 62. |
NIE ISTNIEJE |
|
Süd-Lichspiele |
Gabitzstr. 22 |
ul. Stysia 22 |
NIE ISTNIEJE |
 |
Titania-Theater |
Matthiasstr. 69-71a |
ul. Jedności Narodowej 69-71 |
d. Kino Pionier |
 |
Tauentzien-Theater |
Tauentzienplatz 11 |
pl. gen. T. Kościuszki 14 |
NIE ISTNIEJE |
 |
Tivoli |
Neudorfstr. 35 |
ul. Komandorska 37 |
NIE ISTNIEJE |
 |
Ufa-Palast (d. Deli) |
Alte Friedrichstr. 16-18 |
ul. Powstańców Śląskich |
NIE ISTNIEJE |
 |
Urania-Theater |
Ketzerberg 27 |
Pl. Dominikański (Zaułek Koci) |
NIE ISTNIEJE |
|
Walhalla-Lichspiele |
Friedrich Wilhelm Str. 10 |
ul. Legnicka 8-10 |
NIE ISTNIEJE |
|
Zentral-Theater |
Westendstr. 50-52 |
ul. Zachodnia 50-52 |
NIE ISTNIEJE |
 |