Drewniana Synagoga w Kamionce Strumiłowej.
Synagoga powstała w połowie VIII wieku. Cytat z książki Powiat Kamionka Strumiłłowa autor Bronisław Faliński rok 1935 – „ Miejscowi Żydzi przypisują obecnej synagodze 343 lat istnienia, co wobec dowodów historycznych jest przesadą. Ołtarz główny stoi przy węższej ścianie wschodniej. Zbudowany jest z dębowego i liczy 200 – 300 lat. Skrzydła drzwi szyncerskiej roboty przedstawiają u dołu po jednym skrzydlatym lwie nad którym płoną trzy świece. Zewnętrzna strona drzwi okrążona jest ozdobna ornamentyką liści i kiści winogronowych. W ołtarzu przechowuje się 20 sztuk pergaminowych „Tojty” (5 ksiąg Mojżesza) z których jednej przypisuje się 300 lat. Po lewej stronie ołtarza na ścianie jest napis hebrajski z przed 200 lat głoszący: Na tym miejscu siedział Mordko (pradziad miejscowej rodziny ISSERLIS) czyli , że około 1695 roku świątynia ta już istniała. Określamy więc jej wiek na czasy panowania króla Jana III Sobieskiego. Po prawej stronie ołtarza jest inny napis na ścianie mówiący o śmierci rabina kamioneckiego Marusa Wolf (jakby barona, praojca rodziny Orenstein we Lwowie) z przed 150 lat czyli w 1795 roku. Na środku świątyni mieści się 8 – boczne podwyższenie (zwane po hebrajsku „belemer” miejsce kantora), pokryte kopulastym daszkiem, na szczycie którego widnieje z metalu wytłoczony dwugłowy orzeł austriacki (herb państwa). Na belemrze do strony ołtarza w okrągłej drewnianej oprawie są wypisane modlitwy na pergaminie z przed 110 lat. Po lewej stronie wejścia do właściwego przybytku jest pergaminowy tekst hebrajski z przed 130 lat pióra Jakóba Izraela zawierający przepisy porządkowe w synagodze. Przechowuje się też tu dwie stare pergaminowe księgi. Pierwsza wyłącznie modlitewnik na cały rok o rozmiarach kart 37x23cm, liczy ich 133 i jest bardzo starą księgą około 300 lat. Pierwsza karta z przed 162 lat zastępuje dawną kartę zniszczoną. Druga księga o 9 kartach pergaminowych liczy 207 lat (1728 rok), zawiera modlitwy i historię braci Chaima (także rabin kamionecki) i Osiasa Reizesów, rabinów lwowskich, którzy zostali straceni we Lwowie. Zresztą ściany pokryte są wielkimi modlitewnymi tablicami i hebrajskiemi napisami, przeważnie uszkodzonemi."
Spalona w 1941, po wkroczeniu Niemców. |